Meditatie voordelen & effecten
Hieronder hebben wij een aantal hiervan opgesomd en toegelicht.
Meditatie brengt eenheid en balans tussen lichaam en geest. We komen in verbinding en harmonie met onze omgeving, de natuur en het universum.
Mindfulness
Mediteren leert ons bewust en opmerkzaam te worden van onszelf en onze omgeving, waardoor we steeds meer tijd in het huidige moment doorbrengen. We leren gedachten en gevoelens te observeren, herkennen en accepteren en zijn ons bewust van alles wat we doen. Met onze aandacht zijn we volledig in het hier en nu, zonder ons af te laten leiden door allerlei andere gedachten over andere dingen. We worden we ons bewuster van onszelf en onze omgeving, waardoor de kwaliteit van ons leven en handelen verbetert. Meditatie is dan ook niet het je losmaken van de wereld, maar het juist er mee in contact komen. Qigong is ook Mindfulness (Vipassana) meditatie, want het waarnemen, voelen en observeren van de staat van het lichaam, geest en optredende veranderingen tijdens de uitvoering van oefeningen neemt een belangrijke plaats in.
Ontspanning, rust en kalmte
Meditatie zorgt voor ontspanning van lichaam en geest. Tijdens het mediteren hoef je geen inspanning te leveren en kun je zo gemakkelijk ontspannen en tot rust komen. Het kalmeren van de geest is hierin de eerste stap. Als de geest niet kalm is kan het lichaam ook niet ontspannen.
Een ontspannen geest zorgt voor alertheid in rust en een kalme, pure, natuurlijke staat van bewustzijn, wat een gevoel van innerlijke rust en tevredenheid geeft. Ons persoonlijk geluk hoeft niet meer voor te komen uit dingen doen of krijgen, maar uit gewoon jezelf te zijn.
Stressreductie
Door de diepe rust en ontspanning die tijdens meditatie ontstaat, lost het lichaam op natuurlijke wijze stress en spanningen op, wat zorgt voor beter slapen, minder stress en meer energie. Meditatie maakt ons minder vatbaar voor stress en daaraan gerelateerde ziekten. Ook in de wetenschap wordt dit in toenemende mate onderbouwd en gezegd dat stress en spanning een van de hoofdoorzaken zijn van depressie, angsten, hoge bloeddruk, overgewicht, hartklachten, slapeloosheid, diabetes, maagzweren, etc.. Talloze onderzoeken tonen aan dat meditatie genezingsprocessen in het lichaam stimuleert en ondersteunt.
Bewustzijn en gedachten
Meditatie helpt de geest te verlossen van onnodige gedachtes en verlaagt zo de hersenactiviteit. We temmen als het ware onze geest; we verminderen onze gedachtenstroom en brengen onze versnipperde geest in de buitenwereld weer bijeen en naar binnen. Door stil te zijn kunnen we ons met de basisstroom van het leven verbinden en met ons pure bewustzijn (onze ware natuur of ware zelf) in contact te komen en verder te ontwikkelen.
Creativiteit
Meditatie verhoogt het concentratievermogen en maakt de geest helder. Helder denken leidt tot betere beslissingen en meer creativiteit. Onderzoek naar het effect van mediteren heeft aangetoond dat mediteren de samenwerking tussen beiden hersenhelften stimuleert en daarmee creativiteit.
De rechterhersenhelft is meer verbonden met emotionaliteit, plaatjes, intuïtie, patronen en het onderbewuste en richt zich meer op grote verbanden, het kader, structuur en samenhang van dingen. De linker hersenhelft is meer verbonden met rationaliteit, logica en lineariteit en richt zich dus meer op aandacht voor details en op analytische wijze zoeken naar problemen.
Blokkades in creativiteit kunnen ontstaan doordat er in onze maatschappij teveel de nadruk ligt op het rationeel denken en dus het gebruik maken van onze linkerhersenhelft. Als we bewust nadenken, drijven eerdere ervaringen en de wil om tot een oplossing te komen onze ideeën in een meer lineaire richting over paden die meestal vertrouwd zijnen dus niet creatief. Onze verbeelding die gestuurd wordt door onze rechterhersenhelft kan pas optimaal functioneren als we ontspannen zijn. In het onderbewuste kunnen ideeën vrij ontstaan en elkaar ontmoeten zonder inmenging van het verstand ontmoeten. Vaak komen ingevingen daarom ook op bij activiteiten als wandelen, sporten en autorijden, maar dus ook bij meditatie. Op die momenten hebben een deel van onze hersenen de tijd om verbanden te leggen op een vrije manier.
Hersengolven tijdens meditatie
Beta-golven hebben de hoogste frequentie en worden in verband met actief denken en doen in verband gebracht. Alfa-golven hebben een lagere frequentie en ritme en treden op als iemand volledig ontspant en daardoor optimaal ontvankelijk is voor signalen van buitenaf. Theta-golven treden op als de ontspanning zich nog verder verdiept. Dit bewustzijnsniveau gaat vaak gepaard met droombeelden en stimuleren het geheugen en creatieve verbeelding. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat bij meditatieve activiteiten de hersenen meer Alfa- en Theta- hersengolven produceren. Door verlaging van de frequentie van je hersengolven (alfa golven) haal je de spierspanning uit je lichaam. Dat geeft innerlijke rust en mentale kracht en energie, die weer leidt tot een betere focus en groter concentratievermogen.
De lotusbloem als metafoor voor bevrijding
Meditatie kan vergeleken worden met het groeien van de lotusbloem uit de modder naar het licht. De lotus is een bloem die onder water, in het duister en in de modder, wortel schiet en naar de oppervlakte toe groeit. Als ze boven water uitkomt, ontvouwt ze zich in het licht van de zon. De modder staat symbool voor de moeilijkheden die men op aarde tegenkomt. Het donkere water staat voor de pijnlijke emoties, die daardoor worden teweeggebracht. Het openvouwen van de lotus boven het water, onder invloed van de zon, staat voor de bevrijding van alle zorg en voor het vinden van het geluk, de liefde en het licht. In het hindoeïsme bijvoorbeeld worden goden allemaal afgebeeld met lotusvoeten of zittend op een opengevouwen lotus als teken van bevrijding van de aardse zorg. Meditatie zorgt voor bevrijding en onthechting van de geest, waardoor we beter niet door allerlei verleidingen en prikkels in onze omgeving laten vangen en meeslepen en gehechtheid aan materiele zaken kunnen weerstaan.