Zhan Zhuang – Staande Meditatie
Door stil te staan, gebeurt er een hele hoop van binnen, zowel fysiek als mentaal. Dit wordt in Qigong ‘motion in stillness’ ofwel beweging in stilte genoemd. Van buiten is alles stil en statisch, van binnen is Qi actief en in beweging. Zhan Zhuang is daarom zowel actief (Yang) als passief (Yin).
Balans tussen Still Qigong (Jing Gong) en Moving Qigong (Dong Gong)
Een goede balans tussen Jing Gong (stille Qigong) en Dong Gong (bewegende Qigong) is belangrijk, omdat deze elkaar aanvullen en versterken. Omdat in stille Qigong een kalme geest en ontspannen lichaam zonder blokkades zeer belangrijke voorwaarden zijn voor het goed beoefenen hiervan, kan deze het beste vooraf worden gegaan door bewegende Qigong, wat juist bijdraagt aan het kalmeren van de geest en het wegnemen van blokkades. Zhan Zuang is dan ook een belangrijke schakel en verbinder tussen Jing Gong en Dong Gong.
Fundatie en brugfunctie
De staande meditatie legt een belangrijke fundatie (basis) voor het beoefenen van andere Qigong oefeningen, omdat je hiermee traint het lichaam optimaal ontspannen te houden en de geest kalm, stil en sterk te maken. Daarmee zal het uitvoeren van andere Qigong vormen met behoud van een kalme staat (stillness in motion) je makkelijker afgaan. Het zal de effectiviteit en diepgang van de andere oefeningen bevorderen en je Qigong niveau verhogen.
Zhan Zhuang fungeert daarnaast als een brug of schakel tussen Moving Qigong (Dong Gong) en Still Qigong (Jing Gong), maar ook tussen verschillende Qigong niveau’s en stadia, die in het Zhineng Qigong en Yuan Gong systeem doorlopen worden. De staande meditatie helpt onder meer om de overstap van Moving Qigong (beweging) naar Still Qigong moeitelozer te maken.
Fysieke voordelen (Jing)
De lichaamshouding speelt een belangrijke rol in de staande meditatie, omdat hierdoor de fysieke lichaamstructuur en de lichaamsfuncties versterkt worden. Zo versterkt het de botten en reinigt het beenmerg, waar in diverse traditionele Qigong vormen veel aandacht aan wordt besteed, bijvoorbeeld in de Xi Sui Jing. De Oude wijzen zeggen dat het reinigen van het merg dient te beginnen met Zhan Zhuang.
De staande meditatie zorgt ervoor dat de gehele lichaamsstructuur (op het niveau van de spieren en skelet) verbeterd wordt. Om zonder ongemak lange tijd stil te kunnen staan, dient het lichaam namelijk goed uitgelijnd en uitgebalanceerd te zijn. Hierdoor wordt onze houding natuurlijker en krijgen de gewrichten (de poorten van de Qi) meer ruimte. Dit zorgt ervoor dat Qi en bloed overal vrij kan (door)stromen. Hierdoor worden Qi blokkades in bijvoorbeeld schouders, nek, onderrug en heupen en daarmee klachten in deze gebieden opgeheven. Het is zelfs mogelijk dat gewrichten en botten letterlijk verschuiven om weer in hun natuurlijke (goede) positie in het lichaam terecht te komen.
Een ander belangrijk doel en effect is een ontspannen en open onderrug. Bij het beoefenen van Taiji (in Qigong) op hoog niveau, leiden de onderrug en Mingmen (de energiepoort in de onderrug) alle bewegingen en de interne kracht van het hele lichaam. Als de onderrug open is, dan kan ook Mingmen zich openen, die gezien wordt als de sleutel tot een lang leven. Meer over Mingmen kun je lezen in mijn blog.
Energetische voordelen (Qi)
Door het beoefenen van Zhan Zhuang blijft Qi beter opgenomen en behouden in het lichaam. Dit is vooral noodzakelijk is als je met behulp van Moving Qigong, zoals de Tian Yuan of Lift Qi Up Pour Qi Down vorm externe Qi hebt verzameld. De opgenomen externe Qi van het universum wordt met Zhan Zhuang verwerkt en omgezet in eigen Qi om vervolgens het hele lichaam mee te voeden. Verzamelde Qi wordt vanuit de oppervlakkige lagen van het lichaam (huid en membranen) in de diepere lagen van het lichaam gebracht (spieren, botten en organen).
Als de focus in het Dantian wordt gehouden, zorgt dit er ook voor dat Qi in het Dantian wordt verzameld en versterkt. Verder wordt met Zhan Zhuang alle Qi in het lichaam in balans gebracht en de Qi stroom bevordert in bijvoorbeeld de 12 hoofdmeridianen en de kleine hemelse kringloop (Ren Mai en Du Mai).
Mentale voordelen (Shen)
Cultivatie van de geest en een goede Qigong staat door Shen stabiel, helder, kalm, leeg en sterk te maken, spelen een hele belangrijke rol in Zhan Zhuang. Een goede focus helpt de geest kalm en helder te zijn, wat een vereiste is voor het goed kunnen werken met Qi, maar ook voor het succesvol Healing (genezing) op jezelf en anderen toe te kunnen passen. Als de geest sterk is, dan is deze in staat de controle te hebben en houden over Qi en het lichaam (‘Shen is the master of Qi’), maar over zichzelf.
Zhan Zhuang kan leiden tot een hele kalme, heldere, onverstoorbare en alerte staat van Shen (Ling), waarin kunnen speciale (paranormale gaven) zich kunnen manifesteren. Door het verstillen en versterken van de geest kunnen deze slapende aangeboren potenties van de geest ontwaken, die bij correct gebruik een toegevoegde waarde hebben op onze normale gaven en gebruikt kunnen worden op hogere niveau’s van Qigong en Life cultivation.
Meer over Life Cultivation kun je lezen in mijn blog.
Bij consequente oefening kun je ook in het dagelijks leven veel profijt hebben van de mentale verbeteringen die optreden door deze bijzondere meditatie. Zhan Zhuang brengt je na enige oefening in een staat van diepe ontspanning en kalmte, een staat van balans, stabiliteit, rust, harmonie en eenheid van lichaam, Qi en geest, vrij van emoties. Dit is de Qigong staat die we ook in het dagelijks leven zoveel mogelijk willen vasthouden, die je dus met deze meditatie kan trainen en in het echte leven kan toepassen. In deze intern gerichte staat, wordt voorkomen dat we Qi verliezen, zoals dat in een extern gerichte, versnipperde, verdeelde staat gebeurd. Je bent beter in staat in dagelijkse situaties een kalme staat te behouden, waardoor je veel beter met situaties kunt omgaan, in controle blijft en minder stress ervaart.
De houding
De armhouding loopt uiteen per Qigong of Taiji systeem. Zo kun je de handen dichtbij het lichaam houden en de onderarmen meer laten hangen van (omarmen van een kleine boom of Qibal), maar ook juist ver van het lichaam afhouden (omarmen van een grote boom of Qibal). Ook de hoogte van de armen en handen verschilt. In de Shaolin variant zoals ik ik die heb geleerd bijvoorbeeld, worden zowel de handen als de armen heel dichtbij het lichaam gehouden (5-10 cm), hoog voor de borst vlakbij de keel met de armen helemaal horizontaal (parallel met de grond). In Wudang (Daoistische) Zhan Zhuang worden ze ook voor de borst gehouden, maar lager met de onderarmen naar beneden hangend. In d
e Di Yuan staande meditatie worden de armen eerst voor de onderbuik (onderste Dantian) gehouden, dan voor de borst (middelste Dantian) en ten slotte boven het hoofd (bovenste Dantian) om Qi in de drie Dantian te versterken, maar ook deze drie energiecentra (die de drie hoofcomponenten van het menselijk leven; Jing, Qi en Shen vertegenwoordigen en verenigen) met elkaar te verbinden.
De beenhouding verschilt net als de armhouding ook per systeem en stijl. In de meeste varianten staande benen op schouderbreedte (kleine paardenstand) en is het lichaam meer gezonken (dieper door de knieën gebogen). Deze houding zorgt dat de onderrug zich ontspant en opent. Gevorderden kunnen ook in Da Mabu ofwel de grote paardenstand (twee keer schouderbreedte). Deze stand is erg effectief voor het mobiliseren van interne Qi, vergroten van Qi in het onderste Dantian en sterker maken van de geest.
Dit werk valt onder een Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GeenAfgeleideWerken 4.0 Internationaal-licentie.